BIM Tarihçesi
BIM kavramı ilk olarak bilgisayarlarda kullandığımız farelerin mucidi olan Douglas C. Engelbart’ın yazmış olduğu bir makalede geçmiştir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte inşaat sektörü ve tasarım sektörü de bu gelişmelerden etkilenmiştir.
Sketchpad programı 1963 senesinde Ivan E. Sutherland tarafından geliştirilmiştir. Bu yazılım akademik düzeyde ilk bilgisayar destekli yazılım programıdır.
Bilgisayar destekli programlara kadar çizimler kâğıt, kalem ve cetvel gibi yöntemler ile çizilerek yapılıyordu ve projelerin süreçleri daha uzun zaman almaktaydı. Bilgisayar destekli yazılımların kullanılması ile birlikte ofislerde iş gücüne olan ihtiyaç azaltılmış, işler daha hızlı yapılmaya başlanarak zamandan tasarruf sağlanmış ve iş birliği yapmayı kolaylaştırmıştır.
Tasarımsal anlamda yapılarda, dönemin teknolojik gelişmesinden dolayı etkilenmiştir. Birbirleri ile bütünleşmiş ve ilişkili sistemler ile binalar bu gelişmeler ışığında daha karmaşık hale gelmiştir. Bu tarz karmaşıklıklar olmasından dolayı projelerin yapım sürelerinde artış, süreç yönetiminde problemler, projelerin arasında uyumsuzluklar meydana gelmiştir. Yapıların karmaşık bir hal almasından dolayı mühendis, mimar ve mal sahiplerinin bu değişiklik ve karışıklığa uyum sağlamalarını ve uzmanlaşmaları ihtiyacını doğurmuştur.
Yapıların performansları
Yapılardaki karmaşıklığın artmasından dolayı yapıların inşa sürecinde maliyet, süre ve enerji tüketimi açısından bir artışa, yapıların performansları açısından ise bir düşüşe sebebiyet vermiştir. Karşılaşılan bu gibi sorunların engellenebilmesi için projelerin yalnızca tasarım ve projelendirme aşamasında değil, yapım aşamasında ve yapım sonrası sürdürülebilirliğinin de sağlanması gerektiği fikri oluşmuştur.
Bu gereklilikten dolayı ise ingilizcesi ile BIM (Building Information Modelling), türkçesi ile YBM (Yapı Bilgi Modelleme) kavramı dönemin araştırmalarına konu olmaya başlamıştır.
Charles Eastman ve BIM
BIM kavramı günümüzdeki anlamı ile Charles Eastman tarafından 1970’li yıllarda ele alınmıştır. Charles Eastman’ın 1975 senesinde yazmış olduğu ‘’Bina Tanımlama Sistemi’’ makalesi 3 boyutlu gösterim ve parametrik tasarım hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca Charles Eastman modern BIM (YBM) sisteminin çoğu özelliğini gösterdiği Etkileşimli Tasarım İçin Grafik Dilini oluşturmuştur.
GraphiSoft ve BIM
GraphiSoft’un 3 boyutlu nesnelerden oluşan sanal bina fikriyle oluşturduğu ArchiCAD yazılımı 1984 senesinde ortaya çıkmıştır. ArchiCAD yazılımı BIM sistemi içerisinde oldukça önemli bir yazılım halini almıştır.
4 boyutlu model ve BIM
Paul Teichholz 1988 senesinde Stanford’da kurmuş olduğu Entegre Tesis Mühendisliği Merkezi inşaat sektöründe 4 boyutlu modelin gelişmesine olanak sağlamıştır. Bu gelişme BIM sisteminin dönüm noktası olarak gösterilmektedir.
Grafik Analizler ve Simülasyonlar
Lawrence Berkeley Ulusal laboratuvarında 1993 senesinde Bina Tasarım Danışmanı isminde bir yazılım geliştirilmiştir. Bina Tasarım Danışmanı ismindeki bu yazılım sayesinde Lawrence Berkeley yapıların geometrisi, malzeme özellikleri, grafik analizlerini ve simülasyonlarını gösteren ilk kişilerden kabul edilmektedir.
21. Yüzyılda BIM
BIM sistemi 1970lerde ilk konusu geçmesine ve geliştirilmesine rağmen 21. Yüzyıla gelindiğinde uygulamalarda kullanılmaya başlanmıştır. BIM sisteminin uygulamalarda kullanılmasının en büyük sebebi de yapıların tüm yaşam döngüleri boyunca kullanılan, çeşitli uygulamalar arasında birlikte çalışabilirlik ve bilgi alışverişini paylaşması ve kesintisiz olarak sağlamasıdır.
2000’li yıllarda inşaat sektöründe, mimarlıkta ve mühendislikte BIM sisteminin kullanımında artış olmaya başlamıştır.
2012 senesindeki World Market İntelligence raporuna göre proje ofislerinin ve yüklenici firmaların %40’ı BIM sistemi uygulamaları ile birlikte elde edecekleri karın artacağını söylemiştir.
BIM sistemi uygulamalarında en çok büyüme gerçekleştirecek pazarlar ise Amerika, İngiltere ve Orta Doğu bölgeleridir.