BIM (Yapı Bilgi Modellemesi), inşaat sektöründeki en yenilikçi ve gelecek vaat eden teknolojilerden biridir. BIM, bir binanın planlama, tasarım, uygulama ve bakım sürecini kısacası binanın yaşam döngüsü ile ilgili tüm bilgileri içeren bir alan olarak tanımlanabilir.

Binanın dizayn ve inşaat aşaması her biri kendi alanında faaliyet gösteren teknik roller içerir ve bu durum şüphesiz bir projenin gerçekleştirilmesi ve yönetiminde etkin bir şekilde iş birliği yapmanın önem kazanmasına yol açar. Bu yüzden çok disiplinli bir veri modeli alışverişi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu noktada, hatalara ve bilgi kaybına neden olmadan güvenli bir şekilde veri alışverişine izin veren IFC formatı oluşturulmuştur.

IFC nedir?

IFC (Industry Foundation Classes), BuildingSMART tarafından geliştirilen farklı BIM yazılımları kullanan kişilerin aynı proje üzerinde iş birliği yapabilmelerini sağlayan bir dosya formatıdır. Örneğin, REVIT programında oluşturulan bir modelin diğer BIM programlarında düzgün bir şekilde açılabilmesi için IFC formatı kullanılır.

Aynı zamanda IFC, projelerin yaşam döngüsü boyunca bina ve altyapı projeleri için gereken verilerin tanımlarını içeren bir BIM veri standardıdır. IFC, her bir nesnenin belirli özellikleri de dahil olmak üzere bitkiler, boşluklar, alanlar, mobilyalar, yapısal öğeler (kolonlar, kirişler, duvarlar, döşemeler, vb.) gibi bir binanın bileşenlerini tanımlamayı amaçlar.

Üç farklı IFC formatı mevcuttur;

• .ifc: ISO-STEP standardına dayalı varsayılan dosya formatı
• .ifcxml: XML yapısına dayalı dosya formatı
• .ifczip: PDF’ler veya resimler gibi ek materyalleri de içeren üstteki formatlardan birinin sıkıştırılmış arşivi

Ayrıca, şu anda kullanılan iki farklı IFC sürümü mevcuttur; IFC2x3 ve IFC4. En son sürüm IFC4’tür ancak bugün en yaygın olarak kullanılan ve muhtemelen en azından bir süre daha kullanılacak sürüm IFC2x3’tür.  Bunun nedeni kısmen, devam eden birçok projenin IFC2x3 kullanmak zorunda olması ve yeni sürümleri geliştirmenin genellikle zaman almasıdır. Bu yüzden, yeni sürümün geniş ölçekte kullanılabilmesi için belirli bir zamana ihtiyaç vardır.

IFC görüntüleyicisi (IFC viewer) nedir?

IFC formatında alınan modeller, IFC viewer ya da IFC platformlarında kolayca görüntülenebilir. Bilgisayarınıza ücretsiz bir şekilde indirebileceğiniz bu IFC görüntüleyiciler, kullanımı profesyonel bilgi gerektiren ve lisansları oldukça yüksek olan BIM programlarına gerek kalmadan, modelleri rahatça açabilmenizi ve görüntüleyebilmenizi sağlar. Her görüntüleyici içerisinde kendine has özellikler barındırır. Ancak, hepsinde standart olarak bulunan bazı özellikler mevcuttur. Örnek olarak, hepsi 3D modeli kolayca görmenizi, içinde gezebilmenizi, elemanları açıp kapatabilmenizi, istediğiniz elemanları arayıp bulabilmenizi ve farklı modelleri açıp üst üste çakıştırabilmenizi sağlar. Bu programlar, görüntüleyici olduklarından dolayı model üstünde değişiklik yapılmasına imkân vermez. Ayrıca, görüntüleyicinin kalitesine bağlı olarak model ile ilgili verileri okuma kapasitesi de vardır.

Aşağıda IFC viewer olarak kullanılan programları bulabilirsiniz.

• viewer+: BuildingSMART® tarafından da onaylanan bu program IFC dosyalarınızı yönetmek için ücretsiz bir yazılımdır. Tek bir araçla IFC modellerini görüntüleyebilir, düzenleyebilir, dönüştürebilir ve paylaşabilirsiniz.

Link: https://www.accasoftware.com/en/ifc-viewer

• BIMVision: Datacomp firması tarafından geliştirilen BIM Vision, genellikle standart bir IFC görüntüleyici yazılımında bulunmayan görüntüleme seçenekleri sunduğu için özel bir IFC görüntüleyicidir. Ayrıca tüm Datacomp eklentilerini içeren ücretli sürümü de mevcuttur.

Link: https://bimvision.eu/

• Solibri: Solibri ücretsiz bir CAD görüntüleyicidir ve IFC dosyalarını açma ve görüntüleme seçenekleri sunar. Kaydırma, Döndürme (bir nokta etrafında), Yürüme ve Oyun gibi çeşitli görüntüleme modlarına sahiptir. Dört görüntüleme modundan Oyun modu, listelenen bu IFC görüntüleyiciler arasında en iyi özelliklerinden biridir. Birinci Şahıs oyunu oynarken yaptığınız gibi bir 3D modeli görüntülemenize ve içinde gezinmenize olanak tanır. Solibri Office ve Solibri Site olarak ücretli sürümleri de mevcuttur.

Link: https://www.solibri.com/solibri-anywhere

• Trimble Connect: Trimble Connect, belgeleri, çizimleri ve 3D model bilgilerini kolayca yüklemek ve paylaşmak için tasarlanmıştır. Bu özelliklerinin yanı sıra, IFC görüntüleyici olarak da kullanılabilmektedir. Ayrıca, Bussiness ve Bussiness Premium olarak iki farklı ücretli sürümü mevcuttur.

Link: https://connect.trimble.com/

• Areddo: Areddo, aynı anda birden çok CAD dosyasını açabileceğiniz, Windows için hafif bir IFC görüntüleyicisidir. IFC dosyalarını açmanıza ve bunlara ayrıntılı bir bakış açısına sahip olmanıza olanak tanır.

Link: https://www.areddo.com/

• DDScad Viewer: Graphisoft firması tarafından geliştirilen DDScad, IFC dosyalarını açabileceğiniz ücretsiz bir 3D CAD görüntüleyicisidir. IFC dosyalarını tam olarak görüntülemek için bir dizi araç sunar. Bir IFC dosyasını görüntülerken, wireframe olarak görüntüleyebilir, gölgeli kısımlar oluşturabilir, modeli yürüme modunda/uçuş modunda/asansör modunda görüntüleyebilirsiniz.

Link: https://www.dds-cad.net/downloads/dds-cad-viewer/

• BIMcollab ZOOM: BIMcollab ZOOM, tasarımı gözden geçirme ve toplantılarda konuları tartışmak için en iyi araçtır. ZOOM, tasarım kusurlarını bulmak ve çözümleri doğrulamak için verileri analiz etmeye de yardımcı olur.

Link: https://www.bimcollab.com/en/products/bimcollab-zoom#:~:text=BIMcollab%20ZOOM%20is%20easy%20to,Detect%2C%20share%2C%20solve.

Ayrıca, projenin aynı anda mimar ve mühendislerin ortak erişimine açık olması isteniyorsa, 3D model IFC formatını açabileceğimiz online BIM platformlarına yüklenebilir. Bu platformlara da “BIM platformları” makalemizden ulaşabilirsiniz.