BIM Modelleme Nedir?

Mevcut bir binanın veya yeni bir bina projesinin, BIM standartlarına uygun olarak, bilgisayar ortamında 3 boyutlu modellemesidir. Orijinal bilgisayar programından, IFC formatında export edilebilmelidir.

3 boyutlu oluşturulan modeller içerisinde, projelere ait mimari, elektrik-mekanik, statik ve diğer projelerle ilgili detaylar yer alır. Her disiplin kendi modelini yapar ve 3 boyutlu şekilde bilgisayar ortamında bu BIM modellerden proje ortaya çıkartılır.

Proje içerisine dahil paydaşların tek bir görsel üzerinden koordinasyonunu kolaylaştırır ve iletişimlerini rahatlatır. Revit ve Allplan gibi 3D modelleme yapabildiğimiz bilgisayar programları bizlere, oluşturulan 3D yapının içinde gezebilme ve farklı noktalardan kesitler ve detaylar almamızı sağlar. Proje ilerledikçe gelecek olan yeni proje verilerinin girilmesi ile yapım işinin sonlanmasına kadar proje güncellenip son haline getirilir.

3d Modelleme nedir?

3D modelleme, objelerin bilgisayar ortamında, çizgi film üretmek, endüstriyel objeler tasarlama, uçak ve araba tasarımı için yapılan modellere denir.

Bir modelin BIM olabilmesi için inşaat sektörüne uygun bilgisayar programları ile yapılmış olması ve IFC formatına uygun olması gereklidir. Bu bilgisayar programları BIM standartlarına uygun model üretir.

Revit, Allplan, Archicad, Tekla, BIMsight, BIM object, BIM collab, bu programlara örnektir.

2d Plandan BIM Model Üretme?

İnşaat sektörü içerisinde uzun yıllardır geleneksel olarak, 2d plan, aksonometrik görünümler, en-boy kesitler ve detay çizimleri üzerinden oluşturulan projeler günümüzde 3d tasarım araçları ile modellenip her türden kesit ve plan görüntülerini otomatik olarak oluşturabilmektedir.

BIM prosedürünün ilk aşaması olarak tarif edebileceğimiz 3d, inşası planlanan bir binanın bilgisayar ortamında 3d modellerinin oluşturulmasıyla başlar.

Eğer bir proje 2d olarak tasarlanmaya başladı ise, BIM sistemini kullanabilmek için 3d dizayn programlarıyla 3 boyuta çevirmek gerekmektedir.

2d plandan 3D model olusturmak çok kolaydır:

• 2D planlar, bilgisayar programına altlık olarak import edilir.
• Kat planları üstünden adım adım 3 boyutlu duvar, çatı, döşeme gibi objeler yerleştirilir
• Kalorifer, lamba vs. gibi gerekli komponentler ve objeler oluşturulur.
• Oluşturulan bu objeler projeye yerleştirilir.
• 3 boyuttaki objelerin ve yapı elemanlarının içerisine istenen data verileri yazılır.

Projelerin 3d modelleme olarak yapılması sonraki aşamalarda zaman yönetimini ve maliyet hesabını oldukça kolaylaştırır.

BIM Modellemenin Amacı ve Avantajları Nelerdir?

BIM Modelleme

• Proje Yönetimi,
• Maliyet Yönetimi,
• Zaman Yönetimi,
• Fiziksel inşaat öncesi BIM sistemi ile yapılardaki kusur ve hataların tespiti,
• Nesne tabanlı sistem olmasında kaynaklı metraj hesaplamasına katkısı,
• Görselleştirme,
• Simülasyon ve analiz,
• Sürdürülebilir, yüksek enerji performanslı yapılarım üretimi,
• Yapının yaşam döngüsü verileri(CO2 emisyonu, maliyet, enerji tüketimi, zaman),
• Hızlı, kaliteli ve efektif süreç,
• Daha iyi üretim kalitesi, dokümantasyon ve müşteri hizmetleri,
• Maliyet hesabında maksimum %3 oranda sapma
• Maliyet tahmini için harcanan zamanda %80’e kadar azalma

Proje sürelerinde %7’ye kadar azalma imkânı sağlar.

Modelleme Yöntemleri

• Nesne Tabanlı Modelleme

Projeler geleneksel anlayışta 2 boyutlu biçimde hazırlanırlar. Projede yapıyı oluşturan her eleman çizgi ile temsil edilir. Ancak projeler 2 boyutlu çizilirken pencere, duvar, kapı, döşeme vs. gibi yapı elemanlarının özellikleri ve görünümleri ile ilgili fikir edinmek zorlaşır.

BIM sisteminde ise nesneler dijitalleştirilir. Fiziksel yapı elemanlarını tanımlama özelliği olan bir model yapımı, binanın yapımında parçası parçasına karşılık gelir. Bu sayede ise projelerin bilgisayar ortamında sanal bir ikizi oluşur. Böylelikle uygulama aşamasında sorunlar ortaya çıkmadan tasarımcılar, inşaat problemlerini ve mekânsal uyuşmazlıkları doğru tahmin edip çözebilirler.

• Parametrik Modelleme

Parametreler ile ifade edilen parametrik nesneler, parametrik modellemenin temelini oluşturur. Bu nesnelerin ‘’akıllı’’ davranışları vardır. Açık parametrelerin özellik değerleri ayarlanarak yapılandırılır. Parametrik özelliğe dayalı olarak kullanılan BIM sistemi genellikle nesne seviyesinde kullanılır. Bu sebepten dolayı BIM sistemi ile oluşturulmuş modeller bağımsız değişkenler montajı gibidir. Bir yapının bilgisayar ortamında dijital ikizinin oluşturulması parametrik olan nesnelerin modelleme ve ayarlanmasıyla yapılır. BIM sistemi parametrik modelleme ile daha güvenilir, kaliteli ve koordine bir yapı bilgisi sağlar.

Parametrik modelleme doğru kullanıldığı takdirde tasarıma ek anlam katabilir. Modeller, parametrelerde hızlı değişiklikler sayesinde kolayca değiştirilir. Modelin yapılış kaydı 3 boyutlu şekilde otomatik olarak kaydedilir. Kayıt, model yapılmaya başlandığı an da başlar. Geleneksel yöntemlerde projeler içinde bulunan nesneler çizgi ile ifade edilmesinden dolayı kullanıcı tarafından değişikliklerin güncellemesi yapılır ve bu işlem oldukça zaman almaktadır. Parametrik modeller bunun yanında başka faydalar da sağlamaktadır. Bunlar;

• Tasarımları hızlı yapmak
• Verimlilik
• Esnek tasarım
• Değişiklik durumunda modeli hızlıca görüntüleme
• Nesne özelliklerinin değiştirilmesi
• Değiştirilebilen nesne özellikleri
• İyileştirilmiş ürün görselleştirmesi
• Yeni tasarımlarda eski modelleri kullanabilme gibi avantajlar sağlar.

Kaç tip BIM modeli vardır?

Yapıların yaşam döngüsünde gerekli olan her elemanı modelleyebiliriz. Strüktür ve mimari projeler, mekanik projeleri, elektrik projeleri, havalandırma projeleri, ısıtma ve klima projeleri, tesisat projeleri, restorasyon ve renovasyon projelerini modelleyebilir ve çakışımlarını kontrol edebiliriz.

• Mimari Model ve Modelleme

Mimarın ürettiği, kesit ve plan görünüşlerini otomatik olarak aldığı, sorumlu olduğu işleri ve teslim dosyalarını üretmesini sağlayan modeldir. Mimar tasarım ilkelerini Mimari BIM Model aracılığı ile diğer proje mükelleflerine mühendislere aktarır.

Bu çizilen modelin render programında gerçekçiliği arttırılarak, modellenen proje üzerine uygun ışık ve kamera ayarları yapılarak gerçekçi video ve görseller oluşturulması da mümkündür

• Strüktür Model ve Modelleme

İnşaat mühendisinin ürettiği, kesit ve plan görünüşlerini otomatik olarak aldığı, temel, kolon, kirişleri boyutlandırdığı, sorumlu olduğu işleri ve teslim dosyalarını üretmesini sağlayan modeldir.

Mimari projeyi ele alan bir inşaat mühendisi akslar üzerinde incelemeler yapar. Daha sonra çeşitli bilgisayar programlarıyla kolon boyutları üzerinde analitik hesaplamalar yapar. Bu aşamada incelenen model 2 boyutlu çizgisel ve analitik bir modeldir. İnşaat mühendisi bu modelin temellerini boyutlandırarak temel modellemesini oluşturur. Temelleri birbirine bağlayan kirişler ayrıca modellenir. Ancak bu temeller bir mimari modelleme üzerinde gözükmez. İnşaat mühendisi yapılan bu strüktür modelden kalıp planlarını export eder. 3 boyutun, 2 boyutta anlatılabilmesi için 2 boyuta ait parametreler elemanlara yerleştirilir. Örnek, bir döşemenin kalınlığı ve oturduğu kot gibi bilgiler otomatik olarak bu etiketler üzerinde görülmektedir. Doğru parametre ayarları ile bu etiketleri okumak oldukça rahattır. Kompleks olan bazı detayları kesit aldığımızda 2 boyutlu çizimle de zenginleştirmek gerekmektedir. Strüktür makette bulunan elemanlar ve bunların IFC karşılıkları kolon, IFC kolon, BIM gibi elemanlardır.

• Tesisat Elamanlarını Modelleme

Mekanik mühendisinin ürettiği, 2 boyutlu planları ve görünüşlerini otomatik olarak aldığı, HVAC, klima, havalandırma, tesisat elemanlarını boyutlandırdığı, sorumlu olduğu işleri ve teslim dosyalarını üretmesini sağlayan dijital tabanlı bir BIM modellemedir.

Projelerin kompleks olmasından dolayı bazen birkaç modele parçalamak gerekebilir. Örneğin; projemizdeki klima tesisatı ve sıcak su tesisatı için ayrı iki modelleme yapılması gibi. Ancak bütün bu modellemeler aynı model içerisinde toplandılarsa da bunları sub-project mantığı ile aynı maket içerisinde gruplandırmak, filtrelemek, gizlemek ve gösterebilmekte mümkündür.

Bu konuda kullanılan en popüler bilgisayar programı Revit programıdır. Havalandırma ve boru elemanları modellenirken sistem mantığı ile düşünmek gerekir. Bir sistemin ucu, terminali, dirseği, borusu, parametreleri oluşturulmalıdır. Bu parametrelerin içerisine teknik özellik değerlerini de yazmak mümkündür.

Tesisat maketleri ile ilgili karşılaşılan en sık soru genellikle ‘’Hangi elemanların modellenmesi gerekir?’’ sorusudur. Borular, atık su boruları, lavabo, klozet gibi sert obje elemanlarının modellenmesini tavsiye ederiz. Ancak sıcak su boruları gibi yumuşak plastik elamanlarının modellenmesi şart değildir. Müşteri isteğine göre yapılabilir.

Özellikle kirişlere çarpan havalandırma boruları ve perde duvarlarda açılması gereken rezervasyon delikleri anlayabilmek açısından havalandırma modellemeleri oldukça önem taşımaktadır.

• Elektrik Modelleme

Elektrik mühendisleri tarafından yapılan, elektrik elemanlarının gösterildiği bir modellemedir.

Bu modellerin içerisinde elektrik prizleri, açma kapana düğmesi vs. gibi yapı elemanları bulunmaktadır. Bir yapıda elektrik kablolarının tek tek modellenmesi ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak bu durum müşteri isteği üzerine yapılmalıdır. Elektrik yapı elemanlarının IFC denklikleri fazla detaylı değildir. Bundan dolayı bilgisayar programı konusunda oldukça özgür bir yapıya sahibiz. 3 boyutta bir priz modeli oluşturulmak istenildiğinde Allplan, Autocad, Revit gibi programlarla rahatlıkla yapılabilmekte ve IFC formatına export edilebilmektedir.

Bir Projede Kaç Tane BIM Modelleme Olmalıdır?

Bir projede kaç mükellef var ise en az o kadar dijital model olmalıdır. Çünkü her mükellef kendi işinden, BIM maketinden ve bu maketlerden oluşturulan 2 boyutlu plan ve kesitlerden, veri çıkışlarından sorumludur. Ayrıca projenin büyüklüğüne bağlı olarak, yapı kompleksi parçalı bir şekilde de modellenebilir.

Bir Dijital Modellemenin Boyutu Ne Kadar Olmalıdır?

Bir dijital modellemenin boyutunun 80mb’i aşmamasını tavsiye ederiz.

BIM modellemeye başlamak için neye ihtiyacımız var?

Proje başlamış ise veya bina mevcut ise yapının 2 boyutlu planları ve kesitleri yeterli olur. Ayrıca şu formatları, kullandığımız programlara import edebiliriz;

• 2D formatlar olarak pdf, dwg
• Var ise, 3D format olarak dxf, rhino, skecth-up, IFC
• Var ise, point cloud

Bu verileri 3D akıllı BIM model haline getirebiliyoruz.

Eğer BIM sözleşmeniz veya şartnameniz var ise modelleme bu şartnameye uygun olarak yapılmalıdır.

Eğer BIM şartnameniz yoksa BIM modeli sizin en verimli kullanabileceğiniz, bizim en hızlı şekilde üretebileceğiz optimum noktada yapılmadır.

Tekliflerimizi nasıl oluşturuyoruz?

BimGen, taşeron veya proje mükellefi olarak, her tip BIM modellemeyi üretebilir: mimari, strüktür, Hvac, tesisat, elektrik BIM modelleme vs. gibi. Bu modeller metraj almayı, veri çekmeyi ve görsellere ulaşmayı mümkün kılmaktadır.

Bir projeye teklif vermemiz gerektiği zaman, istenen BIM modelin detayına göre, daha önceki tecrübemize dayanarak, firmamızda olan adam-saat sabitlerini, metre karemizle çarpıyor ve çıkan sonuca göre bir teklif hazırlıyoruz. Sabitlerimiz, projenin detayına, m2’sine, programına göre değişkenlik göstermektedir.

Neden BIM Modellemesini Bize Yaptırmalısınız?

Proje maliyetinizi kontrol etmek istiyor musunuz?

Ürettiğimiz 3.000.000m2’den fazla model, sonrasında elde ettiğimiz tecrübe sonucu sunu gördük ki, BimGen tarafından geliştirilmiş doğru parametreler ile yapılan BIM modeller proje maliyetini %14 oranında düşürür.

Proje planlamanızın uzamasından mı endişelisiniz?

BimGen tarafından hazırlanan raporlar, görseller, ve 3D paylaşımlar , tüm proje ortaklarının güvenini kazanır. İş birliği surecini hızlandırır.